Trong những phút “bù giờ” của mỗi trận đấu, không ít phép màu đã xảy ra, không ít đội bóng đổi vận mệnh chỉ trong vài giây. Vậy luật bù giờ trong bóng đá là gì, được tính toán và áp dụng như thế nào, và tại sao nó lại có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến kết quả trận đấu như vậy? Bài viết sau, blog bóng đá sẽ giải đáp chi tiết cho bạn đọc.
Khái niệm bù giờ
Trong một trận đấu bóng đá chuyên nghiệp, mỗi hiệp chính thức kéo dài 45 phút, tổng cộng là 90 phút cho cả hai hiệp. Tuy nhiên, trên thực tế, thời gian thi đấu thực tế luôn bị gián đoạn vì nhiều lý do như cầu thủ chấn thương, thay người, ăn mừng bàn thắng, hoặc những hành vi trì hoãn trận đấu. Để đảm bảo tính công bằng và đúng luật, trọng tài chính sẽ cộng thêm một khoảng thời gian vào cuối mỗi hiệp, gọi là bù giờ (stoppage time hoặc added time). Bù giờ là một phần không thể thiếu trong luật bóng đá hiện đại, do Ủy ban luật bóng đá quốc tế (IFAB) ban hành và được áp dụng thống nhất trên toàn cầu.
Theo các trang tổng hợp tỷ lệ kèo bóng đá, bù giờ đã trở thành một phần cực kỳ quan trọng và kịch tính trong bóng đá hiện đại. Không ít bàn thắng quyết định số phận trận đấu được ghi trong khoảng thời gian bù giờ. Thậm chí, người hâm mộ còn gọi đó là “giờ vàng” hay “phút sinh tử”. Bằng cách cộng thêm thời gian thi đấu bị mất, luật bù giờ giúp duy trì công bằng, khuyến khích các đội bóng không được câu giờ và đảm bảo rằng thời lượng thi đấu thực tế không bị cắt xén quá mức. Nó cũng mang đến cho các đội đang bị dẫn trước một cơ hội cuối cùng để lật ngược tình thế.
Luật bù giờ trong bóng đá quy định ra sao?
Theo Luật 7 trong Luật thi đấu bóng đá của FIFA, trọng tài “phải cộng thêm thời gian bù vào mỗi hiệp để bù cho thời gian bị mất đi trong suốt hiệp đấu.” Đây là điều luật mang tính linh hoạt, cho phép trọng tài sử dụng phán đoán cá nhân dựa trên diễn biến cụ thể của trận đấu. Thời gian bù giờ không được xác định cố định từ trước mà phụ thuộc vào quyết định của trọng tài chính, người có trách nhiệm kiểm soát đồng hồ trong trận đấu. Trọng tài sẽ ước tính tổng thời gian bị mất do:
- Thay người
- Cầu thủ bị chấn thương và cần điều trị
- Ăn mừng bàn thắng
- Tranh cãi, khiếu nại với trọng tài
- Các sự cố kỹ thuật như hệ thống VAR, gián đoạn từ khán giả hoặc điều kiện thời tiết
- Hành vi cố tình câu giờ của đội bóng
Sau khi tổng hợp các yếu tố trên, trọng tài sẽ thông báo cho trọng tài thứ tư, người sẽ giơ bảng điện tử lên để thông báo thời gian bù giờ (ví dụ: “+3”, “+5” phút) cho khán giả và các đội bóng. Thông thường, hiệp một có thời gian bù giờ ngắn hơn, từ 1 – 3 phút, do ít tình huống gián đoạn nghiêm trọng. Trong khi đó, hiệp hai sẽ có thời gian bù giờ dài hơn, có thể lên đến 6–10 phút, hoặc thậm chí nhiều hơn trong một số trường hợp đặc biệt.
Tuy nhiên, luật cũng quy định rõ rằng: “trọng tài là người duy nhất có quyền quyết định thời điểm kết thúc trận đấu.” Điều này nghĩa là ngay cả khi đồng hồ hiển thị hết bù giờ, trọng tài vẫn có thể cho trận đấu tiếp tục nếu một tình huống tấn công đang diễn ra. Ngược lại, trọng tài cũng có thể kết thúc sớm hơn nếu không còn điều gì ảnh hưởng đến kết quả trận đấu.
Thay đổi về luật bù giờ trong bóng đá sau World Cup 2022
Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất liên quan đến bù giờ diễn ra tại World Cup 2022 ở Qatar, nơi FIFA chỉ đạo các trọng tài áp dụng cách tính bù giờ sát với thời gian thực tế hơn. Nhiều trận đấu tại giải đã có thời gian bù giờ lên tới 10–15 phút, gây bất ngờ cho người hâm mộ.
Theo lời ông Pierluigi Collina, trưởng ban trọng tài FIFA, bù giờ dài là cần thiết để phản ánh đúng thời lượng bóng “chết” do các cầu thủ ăn mừng, chấn thương hoặc thay người. Điều này nhằm tăng “thời gian bóng lăn thực tế” (effective playing time), vốn chỉ chiếm khoảng 55–60 phút trong mỗi trận.
Tuy có nhiều tranh luận, nhưng thực tế cho thấy việc kéo dài bù giờ giúp các trận đấu trở nên hấp dẫn và công bằng hơn. Các đội bóng buộc phải duy trì tập trung đến phút cuối cùng, còn người hâm mộ được chứng kiến nhiều pha bóng nghẹt thở vào cuối trận.
Xem thêm: Lỗi phản ứng trong bóng đá có bị phạt thẻ đỏ không?
Xem thêm: Khám phá cách thoát khỏi kèm người dễ dàng đơn giản
Luật bù giờ trong bóng đá là một phần quan trọng, đảm bảo tính công bằng và đầy kịch tính cho trận đấu. Dù chỉ là vài phút cuối cùng, nhưng khoảng thời gian này đã không ít lần chứng kiến những bước ngoặt lịch sử, những pha ghi bàn gây chấn động và cả những nỗi đau không thể quên với người hâm mộ. Bóng đá là môn thể thao của những điều kỳ diệu, và bù giờ chính là khoảnh khắc nơi kỳ tích có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Chính vì vậy, người ta thường nói: “Đừng rời mắt khỏi trận đấu cho đến khi tiếng còi mãn cuộc vang lên.”
